Veel mensen in armoede ondervinden dat het niet gemakkelijk is om als gezin samen te blijven. Als werkende kinderen thuis willen blijven wonen zijn er financiële gevolgen voor ouders die een uitkering hebben. Ook wie met een partner wil samenwonen kan financieel afgestraft worden.
Tijdens de Volksuniversiteiten van oktober en december vorig jaar hadden we het over het recht op een gezinsleven. In oktober was Yves Coemans van de studiedienst van de Gezinsbond te gast. Hij gaf uitleg over de verschillende statuten van samenwonen. Omdat we ons afvroegen wat de Gezinsbond kan betekenen voor gezinnen in armoede trokken we begin dit jaar met onze vragen naar Elke Valgaeren, verantwoordelijke voor de studiedienst en de sociaal-juridische dienst.
Kan je de Gezinsbond even voorstellen?
We verdedigen de belangen van alle gezinnen in Vlaanderen en Brussel, los van religieuze, ideologische of politieke opvattingen en los van de samenstelling van het gezin (grote en jonge gezinnen, grootouders, gezinnen met veel of weinig kinderen, éénoudergezinnen, gehuwden of samenwonenden, nieuw-samengestelde gezinnen,…). De Gezinsbond kan daarvoor rekenen op de steun van 250000 leden-gezinnen en van 13500 vrijwilligers. Onze werkterreinen zijn dienstverlening, sociaal-cultureel werk en gezinspolitieke acties. Onze kinderoppasdienst, de tweedehandsbeurzen, sociaal-juridisch advies en advies rond energie zijn voorbeelden van onze dienstverlening. We bieden lezingen en workshops aan die te maken hebben met opvoeding en met gezin. Met onze lidkaart krijg je nog altijd spaarkorting in verschillende winkels.
Wat kan de gezinsbond betekenen voor gezinnen in armoede?
Als onze plaatselijke afdelingen een Paasfeest of een brunch organiseren is het de bedoeling om ook gezinnen in armoede te bereiken. Maar dat is niet zo evident. Daarom hebben we enkele jaren geleden het project “Gezinsbond voor iedereen” gelanceerd. We doen extra moeite om gezinnen in armoede of gezinnen met een andere culturele achtergrond te bereiken. Dat is een leerproces, maar we boeken meer en meer vooruitgang. Zo is een van onze vormingen, ‘Veilig Online’, volledig herschreven samen met mensen met armoede-ervaring zodat het aansluit bij hun leefwereld. Via deze vorming maken we ouders wegwijs in de digitale wereld van jongeren. Verder zijn we actief in de Huizen van het Kind waar we inzetten op toegankelijkheid. We zijn pionier van tweedehandsbeurzen, zowel vanuit een ecologische als economische bekommernis. Lokale afdelingen werken hiervoor regelmatig samen met plaatselijke armoedeverenigingen. Verder kan je bij ons terecht voor sociaal-juridisch advies, bijvoorbeeld voor het invullen van je belastingsaangifte. We doen het gratis en het is heel laagdrempelig. Je kan ons bellen, mailen en na afspraak kan je ook bij ons langskomen. Ook belangrijk is ons beleidswerk. Wij werken voorstellen uit over thema’s die gezinnen nauw aan het hart liggen. Zoals kinderbijslagen, kinderopvang, onderwijs, milieu en gezondheid, zorg, pensioenen, werk en zoveel meer. Met deze voorstellen gaan wij lobbyen bij beleidsmakers op alle niveaus: federaal, Vlaams, Brussels en Europees.
Besteden jullie in het beleidswerk ook aandacht aan de armoedeproblematiek?
Uiteraard. In de eerste plaats doen we voorstellen om te voorkomen dat mensen in armoede terechtkomen. We pleiten voor de verhoging van de uitkeringen tot boven de armoedegrens en we komen op voor de betaalbaarheid van de gezondheidszorg. Samen met het Netwerk tegen Armoede en het Vlaams Patiëntenplatform lobbyen we al jaren voor het algemeen invoeren van de derdebetalersregeling. We hebben als Gezinsbond ook extra aandacht voor gezinnen met zorgnoden, soms zijn dit gezinnen die ook in armoede leven omwille van de kosten van de zorg. Ook milieu is een thema. Gezinnen in armoede wonen vaker in huizen in slechte staat, met minder groen in de omgeving en minder speelgelegenheid. Kinderen hebben het recht om kind zijn, om te spelen en gezond te eten. Ook ouders moeten ouder kunnen zijn. Als er verkiezingen op komst zijn, laat de Gezinsbond extra hard van zich horen.
Wat zijn jullie voorstellen rond armoede in het memorandum voor de komende Vlaamse verkiezingen in mei?
We doen heel wat concrete voorstellen voor toegankelijke en betaalbare voorzieningen. Kinderopvang en onderwijs, maar ook kwalitatief en betaalbaar wonen zijn belangrijke thema’s.
We vragen bijvoorbeeld om de school- en studietoelagen op te trekken, een maximumfactuur in het secundair onderwijs in te voeren en alternatieven voor dure en éénmalig te gebruiken invulboeken te zoeken,…. We vragen om het aanbod van sociaal verhuurkantoren uit te breiden, huursubsidies moeten sneller toegekend worden en er moet meer aandacht zijn voor huurdersbegeleiding. Uithuiszettingen in de winterperiode moeten opgeschort worden en gezinnen met kinderen moeten bij uithuiszettingen sociaal begeleid worden. Vanuit jullie volksuniversiteit in oktober kwamen ook twee voorstellen die we hebben opgenomen. Het moet voor mensen in een sociale huurwoning mogelijk zijn om ‘tijdelijk’ onderdak te geven, zonder dat de huurprijs stijgt of de sociale uitkering van huurder en bijwoner verminderen. En als de bijwoner op de wachtlijst staat voor een sociale woning mat hij daar ook niet geschrapt worden. Als voorwaarde stellen we dat dit maximaal 1 jaar mag duren en dat de bijwoner niet op hetzelfde adres wordt gedomicilieerd. Een tweede voorstel is dat de huurprijs van een sociale woning geen rekening mag houden met het inkomen van inwonende kinderen (tot 25 jaar).
Dit is slechts een greep uit onze voorstellen, de volledige Vlaamse en Europese memoranda vind je op de website van de Gezinsbond.
Evelien Lambrecht