Duurzaamheid en armoede

De klimaat- en duurzaamheidscrisis vormt de grootste bedreiging aller tijden voor de mensheid. Hoewel de situatie ernstig is, hebben we nog een beetje tijd om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. Maar dan moeten we wel nú handelen.

Steeds meer mensen zijn zich hiervan bewust en eisen verandering. Jong en oud praat erover, klimaatprotesten verschijnen meermaals per week in de media en op enkele jaren tijd is het aantal klimaatbewegingen flink toegenomen. Mensen in armoede zijn ondervertegenwoordigd in dergelijke initiatieven. Men lijkt er van uit te gaan dat zij niet wakker liggen van de dringende ecologische uitdagingen waar we voor staan en dat zij alleen bezig zijn met overleven. Door hun bescheiden levensstijl hebben mensen in armoede nochtans vaak een kleinere ecologische voetafdruk dan de gemiddelde burger: ze zijn spaarzaam met water en energie, wonen kleiner, maken amper vliegreizen en hebben dikwijls geen auto. Uit noodzaak. Maar ondanks die geringe CO₂-uitstoot zijn mensen in armoede vaak de eerste slachtoffers van klimaatverandering. Tegelijkertijd lopen ze alle premies van de overheid om de energietransitie te stimuleren mis omdat ze er het startkapitaal niet voor hebben.

Net omdat hun leven vandaag al onder druk staat, willen mensen in armoede mee nadenken over de ecologische transitie. Bovendien bezitten ze een schat aan informatie en zijn ze een onmisbare partner in het ontwerpen van een rechtvaardige (energie)transitie. ATD Vierde Wereld wil er mee voor zorgen dat dit potentieel ten volle wordt benut en past hiervoor verschillende strategieën toe. Op basis van de kennis die we vergaren tijdens onze volksuniversiteiten schrijven we opiniestukken voor kranten en tijdschriften en werken we mee aan verslagen die wegen op het beleid van de overheid (zoals het tweejaarlijks verslag “Duurzaamheid en Armoede”). We delen onze inzichten tijdens onze deelnames aan de klimaatconferenties van de Verenigde Naties (Katowice, Madrid, Glasgow, Sharm El-Sheikh). Tenslotte nemen we samen met onze militanten en medestanders deel aan de klimaatmarsen.

Ook in de strijd tegen de klimaatverandering bestaat het risico dat mensen in armoede opnieuw worden vergeten. Het doel van elk klimaatbeleid moet zijn om de aarde te beschermen én om de sociale ongelijkheid aan te pakken. Want een goed klimaatbeleid laat niemand achter!

Nationale Conferentie rechtvaardige transitie

Momenteel werkt ATD Vierde Wereld met enkele militanten aan de voorbereidingen voor de nationale Conferentie rond rechtvaardige transitie, georganiseerd door het kabinet van Federaal minister Zakia Khattabi.

Sinds januari 2023 komen 3 Franstalige en 4 Nederlandstalige militanten maandelijks samen in het Vierde Wereldhuis om deze conferentie voor te bereiden. Elke bijeenkomst werken ze rond een ander thema waaronder onderwijs, transport, werk, voeding en energie.
ATD nam in maart samen met andere middenveldorganisaties deel aan voorbereidende rondetafelgesprekken over gezondheid en landbouw en voeding.
Van begin september tot midden oktober zullen de militanten 4 weekends deelnemen aan een burgeragora in Brussel.
Ook de federale administraties en adviesraden komen samen voor een conferentie en wetenschappers verzamelen hun onderzoekswerk in een rapport.
Op 8 en 9 november 2023 vindt de eigenlijke nationale conferentie rond rechtvaardige transitie plaats. En in maart 2024 is er een internationale conferentie. Het doel: een rapport met aanbevelingen voor het beleid.

Project “We laten niemand achter”

Met de steun van het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling zetten we het project “We laten niemand achter” op. Het project wil de stem van de armsten laten horen aan beleidsmakers om zo tot een duurzame samenleving te komen.

Dit project bestaat uit drie acties, gericht op een rechtvaardige transitie naar een duurzame samenleving:

- Werkgroep duurzaamheid en armoede: 8 Frans – en Nederlandstalige militanten, ondersteund door 4 werknemers, organiseren debatten, uitwisselingen en reflecties om de stem van de armsten te laten horen in het politieke debat. Een kort verslag met uitspraken gedaan tijdens deze uitwisselingen vind je hier.
- Video van Tout Va Bien met 7 militanten en 3 werknemers over een rechtvaardige transitie en vooroordelen tegenover mensen in armoede. De video is in het Frans met Nederlandstalige ondertitels.
- Volksuniversiteiten over duurzame ontwikkeling: op basis van de kennis die we opdoen tijdens volksuniversiteiten bouwen we een pleidooi op waarmee we naar de pers en beleidsmakers gaan.