Het is niet omdat je geen geld hebt, dat schoonheid niet noodzakelijk is. Mooie dingen zien en horen maakt je gelukkig en rustig. Schoonheid geeft je de kracht om moeilijkheden te overwinnen. In het daklozenkamp van Noisy-Le-Grand, waar ATD Vierde Wereld zestig jaar geleden ontstond, werden al vlug een bibliotheek en creatieve ateliers opgestart. Mensen de kans geven om zich uit te drukken en om creatief te zijn, dat helpt de strijd tegen armoede en uitsluiting meer vooruit dan het uitdelen van geld en goed. Ook tijdens onze Volksuniversiteit op 3 juli 2016 kwam naar boven dat cultuur en schoonheid voor iedereen belangrijk zijn.
Volontair Kris Roels gaat sinds 2016 regelmatig met leden van ATD Vierde Wereld naar muzikale voorstellingen. Via het sociaal programma “Een brug tussen twee werelden” kunnen mensen in armoede voorstellingen van De Munt in Brussel bijwonen. Kris zorgt voor de bestelling van de tickets en stippelt de reisweg uit van de deelnemers. In 2016 stonden onder meer de voorstellingen Séria, Mitridate Re di Ponto, Sweeny Todd, Macbeth en Capriccio op het programma. Een kort interview.
Kris, wie nodig je uit om mee te gaan?
Meestal kan ik een tiental plaatsen reserveren voor elke voorstelling. Ik start dan de zoektocht naar geïnteresseerden. Ik pols zowel bij de verschillende groepen van ATD Vierde Wereld, maar ook bij stagiairs en medewerkers van ATD. Er gingen al mensen mee vanuit Ronse, Willebroek, Brussel, Oostende en Antwerpen. Het is wel niet altijd makkelijk om iedereen tot in Brussel te krijgen. Vaak moeten mensen die met het openbaar vervoer komen verschillende keren overstappen om er te geraken.
Waarom is het voor jou belangrijk om deel te nemen aan dit project?
Omwille van drie redenen. Père Joseph heeft van in het begin de nadruk gelegd op het belang van cultuur. Veel mensen in armoede hebben nooit cultuur aangereikt gekregen. Ik trouwens ook niet, ATD Vierde Wereld heeft op dat gebied ook mijn ogen geopend en biedt hier echt wel een meerwaarde. Onze beweging legt de nadruk op mensenrechten en weet dat recht op cultuur daar een belangrijk onderdeel van is. Een tweede reden is omdat mensen in armoede vaak vast zitten met alles wat niet gaat in hun leven (slechte huisvesting, gezondheid, uitsluiting,…). Meedoen aan culturele activiteiten geeft hen een moment om hier minder mee geconfronteerd te worden, het laat hen op adem komen. Ook al is de opera soms moeilijk te volgen (het is vaak in het Italiaans, Duits,…), toch genieten mensen in armoede hiervan. Samen naar een voorstelling gaan is een sociaal gebeuren, mensen vinden het leuk om bij elkaar te zijn en uit hun isolement te treden. Tenslotte zorgen deze uitstappen voor een moment van ontmoeting en dieper contact. Zowel voor, tijdens als na de voorstellingen vertellen mensen over alles en nog wat, waar je anders helemaal geen weet van hebt. Je leert elkaar op een andere manier kennen.
Is opera wel voor iedereen toegankelijk?
Ik krijg soms de reactie als ik iemand nieuw uitnodig: “Oei nee, opera is echt niets voor mij. Geef mij maar een popconcert of een festival zoals Tomorrowland.” Maar je hebt even vaak het andere uiterste: mensen die altijd al een opera hebben willen bijwonen, maar nooit de kans hebben gekregen. Het is fijn als mensen dan achteraf vragen of ze volgende keer nog eens mogen meegaan. Dan weet je dat ze er echt van genoten hebben.
Meer info over “Een brug tussen twee werelden”: https://www.demunt.be/nl/static-pages/114-een-brug-tussen-twee-werelden
`Culturele actie is werkelijk primordiaal. Ze stelt de vraag van de menselijke uitsluiting op een meer radicale manier dan de toegang tot huisvesting, of het recht op arbeid, inkomen of gezondheid. Men kan stellen dat die andere rechten vanzelfsprekend worden wanneer het recht op cultuur erkend is.´ Joseph Wresinski, in: Honte et culture, tekst van Patrice Meyer Bisch (Nederlandse vertaling op www.joseph-wresinski.org)