Een zondagse poëzievoormiddag
Nu de coronacijfers het weer toelieten en we opnieuw in grotere groep mogen samenkomen, sloegen ATD, de Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen, De Takel, het inloopcentrum Kwiedam van CAW en De Caproen te Bredene, de handen in mekaar voor een zondagse poëzievoormiddag. Daarmee was ATD niet aan zijn proefstuk, want ook vorig jaar namen een aantal mensen in armoede deel aan het project ‘Drijfgoud’ van de bibliotheek.
We zijn door de pandemie met zijn allen zo lang op onze culturele honger blijven zitten en in de week van het overlijden van Stijn Depaepe, de populaire huisdichter van De Morgen kwamen we met zijn 30 naar Kwiedam afgezakt om ons eens goed te laten gaan met verzen, rijmen, dichtvormen en ritmes. Mensen in armoede en mensen niet in armoede. Joseph Wresinski, de stichter van de internationale vierdewereldbeweging ATD had het zelf al aangegeven: “Hoe kunnen we het leven, hoe arm ook, anders zijn intensiteit teruggeven dan door samen poëzie in te ademen?”
Cultuur: een recht voor elke mens
Aanleiding voor dit gebeuren was de publicatie van de bundel ‘Onderstroom’ met gedichten en gedachten van wijlen Jos Delisse, volontair bij ATD. Zijn echtgenote, Katia Mercelis, vertelde hoe voor Jos woorden even noodzakelijk waren als eten en drinken om zijn emoties weer te geven, om uitdrukking te geven aan zijn verwondering. En omdat cultuur een recht is voor elke mens, wilden we er op die zonnige zondag een diepe duik in wagen.
Als start deelden we met onze buurman/-vrouw ons lievelingsgedicht. Waarom houden we daar zo van? Wat treft ons daarin? En dan zelf aan de slag in 4 werkwinkels: wie zich niet zo sterk voelde met woorden, kon zich uitleven in een collage met kleuren en beelden; voor wie wou exploreren in het werk van grote dichters, lagen een stapel dichtbundels klaar; wie de dichtkunst zelf wou beoefenen kon zich wagen aan een haiku, een elfje of een limerick en tenslotte was er ook plaats voor een grote dichterlijke vrijheid.
De voormiddag was te kort en het gezellige middagmaal samen deed na die maanden ‘in ons kot’ ongelooflijk deugd. En voor wie er niet genoeg van kon krijgen, waren de workshops ook ’s namiddags nog beschikbaar. Toen we ons werk aan mekaar voorstelden, waren we verwonderd over het enorme talent dat in de groep aanwezig was. Het resultaat was fantastisch! Die dag waren we niet arm of rijk, maar allemaal dichter!
Een “elfje” dat perfect de sfeer weergaf:
Welkom
Kom erbij
Jij en ik
Wij vormen een team
SAMEN
Een haiku
Armoe is onrecht
We rechten onze ruggen
En eisen ons recht!
Een anonieme deelnemer die zich sterk getroffen voelde door de inval van de Russen in Oekraïne had op voorhand een protestgedicht geschreven en liet dit achter tussen de poëzie van de dag:
Oorlog aan de oorlog
Volkeren op aarde, dochters en zonen
willen slechts in vrede samen wonen.
Leef zoals ge leven moet,
besmeur toch de velden niet met bloed.
Wilt ge echt als mensen leven,
doe dan wat er staat geschreven:
Dompel niemand in een kille rouw,
denk toch aan uw kinderen en vrouw.
Volkeren, gij marionetten!
Zult ge u dan nooit verzetten.
Laat het door uw ziele gaan :
Doe de oorlog oorlog aan.
Want nooit bracht ook maar één geweer
aan zijn volk of land enige eer
Neen, alleen de dood viel op hen neer!
Een deelnemer die koos voor de vrije dichterlijkheid verwoordde zijn situatie zo:
Armoede
Het leidt soms tot woede
Ik ben niet rijk aan geld
Maar heb familie en vrienden
En dat is toch wat telt
Nu nog vrede overal op aard
Dat is me zeker heel wat waard
Tekst: Guido Decombel
Foto’s: Johan Vervaeke