‘Het enige dat ik kende was liefdadigheid, ik wist niet dat we mensen in armoede ook op een andere manier konden helpen.’ Nicolas is bijna 3 jaar in loondienst en André is al 45 jaar medestander bij ATD Vierde Wereld. Beiden zijn ze belangrijke schakels in de fondsenwerving. Ze vertellen ons hoe de visie van ATD ook in deze actie tot uiting komt.
Waarom heeft ATD giften nodig?
André: Veertig jaar geleden al zette ATD projecten op zoals ‘recht op cultuur’ en ‘recht op vakantie’. In die tijd was niemand daarmee bezig, zeker de overheid niet. Giften zijn dus onontbeerlijk om die projecten te kunnen uitvoeren. Ook voor ‘menselijke tijd’, zoals huisbezoeken, krijgen we geen subsidies van de overheid.
Nicolas: Dankzij individuele giften hebben we de vrijheid om nieuwe acties op te zetten en te vernieuwen. Maar ook om kritiek te uiten op de subsidiërende overheid als die in haar beleid tekortschiet. We zitten niet vast in een schenker – ontvangerrelatie met de overheid.
Zegt de manier waarop we geld inzamelen iets over wie we zijn als ATD?
André: Onze donateurs zijn meestal al overtuigd van de aanpak van onze beweging voordat ze donateur worden. We willen een goede band met hen opbouwen en hen niet in de val lokken.
Nicolas: Daarom heeft ATD bijvoorbeeld geen straatverkopers: we willen mensen niet dwingen om donateur te worden. Mensen voelen zich dan snel in het nauw gedreven en vinden geen tegenargument. Zo’n aanpak reflecteert niet waar ATD voor staat.
Worden militanten betrokken bij de fondsenwerving?
Nicolas: Onze oproepen om te doneren bevatten telkens getuigenissen van ervaringsdeskundigen. Het is de bedoeling dat op termijn militanten betrokken raken in heel het proces van fondsenwerving.
André: We hechten veel belang aan de aanwezigheid van onze militanten in de algemene vergadering zodat zij gesensibiliseerd worden rond fondsenwerving en mee verantwoordelijkheid kunnen dragen.
Nicolas: We sturen twee keer per jaar een oproep om te doneren, en die sturen we ook naar onze militanten. Voor sommigen onder hen kan het raar zijn om een overschrijvingsformulier te ontvangen. Anderzijds, als je de brief niet naar hen verstuurt, maak je in hun plaats een beslissing en sluit je hen uit om solidair te zijn. Er zijn militanten die doneren.
Een militant besloot het geld dat hij terugkreeg van de belastingen aan ATD te geven. Een andere militant ging aankloppen bij verenigingen: ‘We hebben geld nodig voor de straatbibliotheek’. Een maand later kreeg ze een paar honderd euro bij elkaar.
Gebruiken jullie nog andere manieren van fondsenwerving?
Nicolas: We houden geen dure fondsenwervingcampagnes want we willen niet dat het geld van de donateurs in die campagnes kruipt. De organisatie van fondsenwervingevenementen is een grote investering.
André: Bij huwelijken, begrafenissen, jubileums,… wordt er regelmatig geld ingezameld voor ATD. Wij helpen de initiatiefnemers met de communicatie rond deze fondsenwerving.
Nicolas: Communicatie en fondsenwerving ondersteunen elkaar. Voor het boek ‘Aan de onderkant ligt de lat altijd hoger’ bijvoorbeeld is een grote communicatiecampagne nodig maar de verkoop ervan draagt ook rechtstreeks bij aan de fondsenwerving.
Vorig jaar deden we een oproep voor fondsenwerving met getuigenissen van mensen in armoede. Ik kreeg iemand aan de lijn: ‘Ik herken me in deze getuigenissen en in de aanpak van ATD’. Ik zei dat fondsenwerving ook een manier is om getuigenissen van mensen naar buiten te brengen. Het toont hun engagement en erkent de stem van de gewone mens.
Wat is het profiel van onze donateurs?
André: Ongeveer dertig procent van onze schenkers is Vlaams. De beweging is minder gekend in Vlaanderen dan in Brussel en Wallonië.
Nicolas: Het is een ouder maar trouw publiek. Het zijn mensen die ATD goed kennen en we proberen onze band met hen te onderhouden.
Waarom zouden mensen ATD moeten steunen?
Nicolas: Waarom niet? We staan dichtbij de armsten, we kennen hun noden en weten hoe we hen structureel kunnen helpen. We zijn ervan overtuigd dat een wereld zonder armoede mogelijk is.
André: Wij doen niets in de plaats van mensen in armoede, we doen het met hen. Ik doneer aan ATD omdat ik niet in de sociale sector werk en mensen wil steunen die wel hun tijd besteden aan armoedebestrijding. Het is een manier van delen: ik kan andere geëngageerde mensen helpen het te doen in mijn plaats.
Nicolas: Ik bekijk armoedebestrijding nu helemaal anders dan 3 jaar geleden. Vroeger dacht ik dat we armen enkel konden helpen door hun kledij en voedsel te geven.
André: Ik ook. Voordat ik als medestander begon was ik al bezig met armoede, maar dan in de vorm van liefdadigheid. Ik hielp met voedselbedeling. ATD gaf mij nieuwe inzichten.
In het boekjaar 2020 krijgt een donateur voor een gift vanaf 40 euro 60% van zijn gift fiscaal terugbetaald in plaats van 45% de voorbije jaren.
Hoe belangrijk is ethiek in jullie fondsenwerving?
Nico: Heel belangrijk. We zijn aangesloten bij de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving, dat is een organisatie die regels rond fondsenwerving oplegt aan verenigingen.
André: De rekeningen worden nagekeken en geverifieerd door dit organisme. Het is een manier om te tonen aan onze donateurs dat we heel zorgvuldig omspringen met het vertrouwen dat ze in ons hebben.
Wat zijn de toekomstplannen?
Nicolas: Fondsenwerving moet een project worden van iedereen en niet van enkelen. We willen informatie over fondsenwerving toegankelijker maken via een brochure of een pagina op de website van ATD, zodat iedereen erover kan praten en kan bijdragen.
André: De komende jaren willen we ook de legaten beter onder de aandacht brengen. Achter elk legaat steekt een mooi verhaal. De schenkers zijn mensen die hun betrokkenheid willen concretiseren in een bijdrage aan de maatschappij, over hun dood heen.
Nicolas: We willen ook dat (mogelijke) donateurs rechtstreeks aan onze acties kunnen deelnemen zodat ze zien hoe het er aan toegaat. De maatschappij moet niet enkel aan de zijde van ATD vechten maar ook aan de zijde van mensen in armoede.
Meer info over legaten? Contacteer Pascale Hubert via contact@atd-vierdewereld.be
ATD steunen? https://atd-vierdewereld.be/schenken/doe-een-gift/
Marte Lorent – Guy Malfait