Het zou ongepast zijn om u stemadvies te geven. U kent uw gemeente en wellicht ook een aantal van de kandidaten die zich aanbieden om uw thuisbasis de volgende zes jaar te besturen. U wordt momenteel bedolven onder slogans, beloftes en partijprogramma’s. U denkt na. Maar u en ik worden sterk beïnvloed door de hoek van waaruit we kijken.
Verkiezingen kunnen verrassingen meebrengen. Denk maar aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Bijna niemand had de overwinning van Trump zien aankomen. Hoe kan dat? De Amerikaanse sociologe Arlie Russell Hochschild vroeg zich enkele jaren voordien al af of hoe het kwam dat zij alleen maar mensen kende die voor de Democraten stemmen. ‘Mijn buren en mijn vrienden lijken op elkaar’. Ze trok naar het zuiden, naar Louisiana, één van de armste staten van de VS, op zoek naar verklaringen voor wat ze de Grote Paradox noemt. Hoe is het mogelijk dat mensen die er zelf baat bij hebben toch tegen overheidssteun voor de armen zijn? Waarom keren verstandige mensen die slachtoffer zijn van de moedwillige milieuvervuiling door een groot bedrijf zich toch tegen de overheid als die strengere regels wil opleggen? Welke emotie ligt aan de politiek ten grondslag? Ze leerde mensen diepgaand kennen door met hen te praten, mee te gaan naar de plaatsen die voor hen belangrijk zijn. Ook naar meetings waar Trump steeds meer zijn aanhang versterkte. ‘Vreemdelingen in hun eigen land. Een reis door rechts Amerika’ is het boeiend en leerrijk verslag van deze intense tocht. Wat haar nog het meest verbaast is dat ze vriendschap sluit met mensen die een heel ander leven leiden en er ideeën op nahouden die haaks staan op die van haar. Ze steekt haar hand uit naar een andere wereld en voelt hoe dit wordt gewaardeerd. Er moet iets hersteld worden. ‘Door de polarisatie en het feit dat we elkaar steeds vaker gewoonweg niet kennen, wordt het heel makkelijk om genoegen te nemen met antipathie en minachting.’
Het vermogen om ondanks verschillen banden met elkaar aan te gaan. Welke partij, welke kandidaat wakkert dit vermogen aan? Dat is voor ons alvast een toetssteen om onze keuze te bepalen.
In oktober vorig jaar lieten heel wat gemeentelijke mandatarissen en ambtenaren zich op een trefdag voor Vlaamse steden en gemeenten inspireren door Gil Penalosa en zijn organisatie 8-80 Cities, die werkt vanuit Canada. Hoe kan je verandering teweeg brengen in een gemeenschap? Penalosa is een stadsplanner die al in heel wat steden en gemeenten over heel de wereld werkte. De inrichting van straten, pleinen, parken en hoe mensen zich daarin bewegen, is zijn ding. Maar wat is de beste inrichting? Hij zoekt hoe hij mensen kan informeren, betrekken en enthousiast maken over nieuwe initiatieven. Het is van groot belang om van zoveel mogelijk invalshoeken te vertrekken. Vervolgens steunt hij op de 8-80 regel. Kinderen en bejaarden zijn de zwakste gebruikers van de openbare ruimte. Als je die zo inricht dat het goed is voor 8-jarigen en 80-jarigen, dan is het goed voor iedereen. Dezelfde aandacht moet er zijn voor mensen met een verschillende sociale, economische of etnische achtergrond. Enkel dan bouw je aan een levendige en gezonde gemeenschap.
Welke partij, welke kandidaat slaagt erin om van onderuit naar de samenleving te kijken en vandaaruit een gemeentelijk beleid uit te stippelen dat goed is voor iedereen? Dat is onze tweede toetssteen.
M.T. Poppe