Interuniversitaire Groep Onderzoek en Armoede

Historiek

In de jaren tachtig weigerde een onderzoeksfonds een participatorisch onderzoeksvoorstel over armoede te financieren omdat de deelname van de doelgroep zogezegd onverenigbaar was met objectief wetenschappelijk onderzoek. Dit lokte bij de onderzoekers wrevel en verontwaardiging uit. Want hoe kan je correct conclusies over mensen met armoede-ervaring trekken zonder hen aan het woord te laten? Kort daarop ontstond de Interuniversitaire Groep Onderzoek en Armoede (IGOA) om een dialoog te creëren tussen de academische wereld en mensen in armoede.

Partnerschap met ervaringsdeskundigen

Het was in1983 dat Joseph Wresinski, stichter van ATD Vierde Wereld, de onderzoekswereld opriep tot een partnerschap met ervaringsdeskundigen om de sociale vooroordelen over armoede te doorbreken. Op de conferentie over armoede in de Sorbonne in Parijs nodigde hij academici uit om mensen in armoede als ervaringsdeskundigen te erkennen en een partnerschap met hen aan te gaan.

In de toespraak uitte Wresinski de kritiek dat oppervlakkig onderzoek vaak bijdraagt tot onjuiste beeldvorming of zelfs versterking van vooroordelen. Door deze vooroordelen kunnen mensen in armoede zelf geen juist inzicht krijgen over hun eigen situatie waardoor ze zich niet optimaal kunnen verzetten tegen sociale uitsluiting, aldus Wresinski.

Een complexe problematiek aanpakken

IGOA stelt dat we pas een volledig beeld van armoede kunnen schetsen door een kruising van academische kennis met de ervaringskennis van mensen in armoede. Dit participatief onderzoek is dan ook de hoofddoelstelling van de Interuniversitaire Groep Onderzoek en Armoede. Daarnaast onderstreept IGOA het belang van netwerken, want we hebben veel invalshoeken nodig om de complexe armoedeproblematiek aan te pakken.

Tot slot lobbyt IGOA bij beleidsmakers om deze thema’s op de agenda te houden, ook tijdens periodes van besparingen.

Actviteiten

In 1996 kwam een eerste gezamenlijke publicatie tot stand[1], en later werkten enkele onderzoekers van IGOA mee aan een project getiteld ‘Kruising van Kennis’.[2]  IGOA verrichtte ook een onderzoek in samenwerking met het Steunpunt tot bestrijding van armoede. Dit resulteerde in een participatief onderzoek naar indicatoren van armoede getiteld Een andere benadering van armoede-indicatoren: onderzoek-actie-vorming.

In dezelfde periode werd ook in opdracht van de Minister van Maatschappelijke Integratie een status quaestionis opgemaakt van het onderzoek over kinderarmoede in België[3].

IGOA organiseert ook regelmatig seminaries waarin onderzoeksteams elkaars onderzoek bespreken en mogelijkheden tot samenwerking verkennen.

Contact

Willy Lahaye
Université de Mons, Département d’études et d’actions sociales
18 Place du Parc, 7000 Mons
Tel. +32 65 37 31 58
willy.lahaye@umons.ac.be

[1] ‘La connaissance des pauvres’ (red. Pierre Fontaine, Academia-Bruylandt).

[2] ‘Le croisement des savoirs. Quand le Quart Monde et l’Université pensent ensemble’, (Groupe de recherche Quart Monde – Université, Ed. de l’Atelier / Ed. Quart Monde).

[3] (K. Steenssens, M.-L. Aguilar, B. Demeyer en P. Fontaine, Kinderen in armoede. Status quaestionis van het wetenschappelijk onderzoek voor België, Brussel: POD Maatschappelijke Integratie, 2008).