In een school in Gardanne, een stadje tussen Aix-en-Provence en Marseille, spelen leerlingen gedurende drie jaar samen muziek.
“Vroeger kon mijn dochter zich niet concentreren. Sinds ze meespeelt in het orkest, lukt dat veel beter. En nu ze in het 4de leerjaar zit, speelt ze echt goed. Al is cello toch geen gemakkelijk instrument.”
De school is gelegen in een achtergestelde wijk. Het project ‘orkest op school’ slaat goed aan en beroert de hele wijk. In het derde leerjaar kiezen de kinderen een instrument. Drie jaar lang krijgen ze twee keer per week muziekles: de ene keer om hun klarinet, saxofoon, trompet of ander instrument onder de knie te krijgen, de andere keer leren ze samenspelen.
François Le Gall, muziekleraar, orkestleider, en oud-volontair van ATD Vierde Wereld bedacht het project: “In deze wijk waar velen het moeilijk hebben, maken we van de klas een orkest. De kinderen weten zich serieus genomen en ze hebben een mooi muziekinstrument dat ze drie jaar mogen bijhouden. Ze zijn echt trots.”
Het schoolpersoneel is erg gemotiveerd. Yannick, de directrice, volgt nu vioolles in de muziekschool van Gardanne. Géraldine, een onderwijzeres, heeft soms wat last met haar saxofoon. “Dan zien de leerlingen dat niet alles gemakkelijk is voor de juf. Maar ik hou vol en dat motiveert hen om zich ook in te spannen.”
Haar collega uit het 5de leerjaar bevestigt: “Een van mijn leerlingen speelt al drie jaar klarinet terwijl ik nog maar begin. Ik aanvaard dat hij sterker is. En hij aanvaardt beter dat ik hem andere dingen bijbreng. Dat verandert de relatie.” De groepsgeest zonder competitiedwang en het plezier om samen iets te bereiken zorgen voor respect en solidariteit tussen de kinderen.
Voor de campagne 2017 wil ATD Vierde Wereld kinderen en volwassenen uit alle milieus laten samenspelen in schoolorkesten: samen tegen uitsluiting. De stad Gardanne is partner. Ook in Saint-Brieuc in Bretagne loopt dit project.
In april kregen de kinderen de kans om samen te spelen met beroepsmusici zoals de Argentijnse pianist Miguel Angel Estrella, stichter van de gemeenschap Musique Espérance, en het Quatuor pour la Paix. Velen vroegen een handtekening, op hun partituur of zelfs op hun arm. Miguel Angel Estrella vertelde achteraf: “Ik kreeg kippenvel toen ik hen hoorde spelen, ik voelde hoe ze speelden vanuit hun hart en vanuit hun buik.”
Enkele jaren geleden nog probeerden heel wat ouders hun kinderen in te schrijven in zogeheten ‘betere’ scholen in het centrum van de stad. Nu verkiezen velen de ‘school waar ze muziek maken’.
Opgetekend door François Phliponeau – Oorspronkelijke titel: Des orchestres à l’école pour réussir ensemble
Vertaling en bewerking : Jacques Vanderstappen en M.T. Poppe