“Nu dat ik werk, doe ik dingen, ik ontmoet mensen. Ik ben ook trots op mezelf.”

Sinds haar oprichting in 1957 werkt de internationale Beweging ATD Vierde Wereld samen met mensen die het verst van de arbeidsmarkt staan en andere relevante actoren om ervoor te zorgen dat iedereen die wil werken toegang krijgt tot waardig werk. Het project ‘Buurten zonder langdurige werkloosheid’ (BZLW) wil duurzaam werk aanbieden aan mensen die al geruime tijd inactief zijn en in relatief kleine gemeenschappen (buurten) een einde maken aan langdurige werkloosheid. Dit gebeurt met veel ondersteuning en eventueel een opleiding. Het is de bedoeling om op niet-concurrerende wijze met andere bedrijven te beantwoorden aan de economische en sociale behoeften waaraan in die buurt momenteel niet wordt voldaan. De vaardigheden en verwachtingen van de werkloze liggen aan de basis van deze zoektocht naar waardig werk. Het project kende haar start in Frankrijk in 2017. Vandaag ligt het idee op tafel bij de Waalse en Brusselse regering en bij de Federale regering. Daarom richtte ATD Vierde Wereld België een werkgroep op om onze pleitbezorging uit te werken met mensen die permanent werkloos zijn en ervaring hebben met extreme armoede. De groep wil ook een dialoog aangaan met de betrokken ministers en andere organisaties die rond BZLW werken.

Langdurige werkloosheid uitbannen, een grote uitdaging. Het Franse project ‘buurten zonder langdurige werkloosheid’ houdt een experiment.

Recht op werk

Armoede kan bestreden worden met werk, maar dan moet het waardig en duurzaam werk zijn. De uitkeringen afbouwen, verplichte gemeenschapsdienst of activering is geen oplossing. Het recht op arbeid is een mensenrecht en het houdt ook de vrije keuze van werk in, degelijke lonen en arbeidsvoorwaarden en bescherming tegen werkloosheid. Elke mens kan een nuttige bijdrage leveren aan de samenleving.

Het experiment ‘Buurten zonder langdurige werkloosheid’

In Frankrijk werd op 29 februari 2016 een wet gestemd die – startend in tien piloot-regio’s – lokale overheden toelaat om werk te maken van ‘buurten zonder langdurige werkloosheid’ (territoires zéro chômeurs de longue durée). Het uitgangspunt is de overtuiging dat niemand ‘niet inzetbaar’ is en dat er voldoende werk is voor iedereen. Het aangeboden werk moet wel vertrekken van hun mogelijkheden en verwachtingen.

Concreet worden de banen gefinancierd door de federale en lokale overheden. Om de nodige nieuwe banen te scheppen worden niches van lokale behoeften onderzocht en worden de mogelijkheden van elke langdurig werkzoekende in kaart gebracht. Specifieke sociale ondernemingen (‘entreprises à but d’emploi’) zorgen voor integratietrajecten met omkadering en opleiding. De betrokken werknemers krijgen een contract van onbepaalde duur tegen (minstens) het minimumloon. Na enkele jaren is doorstroming naar niet-gesubsidieerde banen voor velen mogelijk.

Rendabele sociale investeringen

Langdurige werkloosheid is vaak schadelijker voor de economie dan sociale tewerkstelling: ze maakt mensen ziek, soms zelfs levenslang afhankelijk. Ze leidt tot sociale spanningen, soms zelfs tot geweld of criminaliteit. Grootschalige langdurige werkloosheid verlaagt de koopkracht, waardoor de economie erop achteruit gaat. De kinderen van langdurig werklozen hebben het moeilijk op school en komen op hun beurt vaak in armoede terecht. Meerdere studies tonen aan dat kwaliteitsvolle integratietrajecten voor langdurig werklozen zelfs op vrij korte termijn gunstig zijn voor het overheidsbudget: ze verlichten de uitgaven voor sociale zekerheid en verhogen op termijn de sociale bijdragen en belastingopbrengsten. In die zin gaat het om rendabele ‘sociale investeringen’.

[embeddoc url=”https://atd-vierdewereld.be/cms/wp-content/uploads/sites/2/2022/01/Presentatie-Buurten-Zonder-Langdurige-Werkloosheid.ppt” download=”all” viewer=”microsoft”]

Heb je graag meer info?

Werk voor iedereen (Vierde Wereldblad, 8 maart 2018)

HIVA studie bevestigt: Zones zonder langdurige werkloosheid zijn potentieel een win-win operatie (HIVA KU Leuven, 2021)

‘Gesubsidieerde jobs voor langdurig werklozen creëren, kan win – win zijn’ (De Tijd, 15 december 2021)

Zijn ‘zones zonder werkloosheid de toekomst?’ ‘Dit is geen oubollig socialistisch principe’ (Knack, 15 december 2021)