Diana Todorova vertelt over haar ervaringen als volontair in Bulgarije.
Hoe leerde je ATD Vierde Wereld kennen?
Ik was begin 2020 vrijwilliger in de Mobiele School Stolipinovo in Plovdiv (de tweede grootste stad in Bulgarije). Ik hielp met het organiseren van kunstworkshops voor kinderen uit de armste gebieden. In die tijd woonde ik in Spanje en was ik net een paar maanden in Bulgarije.
Waarom wilde je meedoen?
Ik heb altijd al graag met kinderen gewerkt, maar de workshops in Stolipinovo waren echt buitengewoon. De gezinnen die er woonden hadden een heel moeilijk leven. Maar ondanks de ontberingen die ze moesten doorstaan en de vooroordelen waartegen ze moesten vechten, bleven ze hopen. De kinderen waren zo blij telkens als ze ons zagen. En hun ouders kwamen vaak een praatje met ons maken.
Mobiele school Stolipinovo (Foto’s © Marie Dacheva)
Kort voordat ik naar Spanje zou terugkeren, sprak ik met Véronique en Benoît, twee volontairs die al vijf jaar in Stolipinovo werkten. Hun missie was toen om de Beweging in Sofia verder uit te bouwen. Ik wilde weten wat ATD Vierde Wereld overal ter wereld wil bereiken. Véronique en Benoît legden me uit wat het voluntariaat inhield. Dit maakte grote indruk op mij. Ik was vastbesloten om volontair te worden, om mijn plaats te vinden in het leven en iets zinvols te doen. De vastberadenheid van ATD Vierde Wereld om extreme armoede uit te bannen samen met mensen in armoede raakte me diep. Ook was ik verbaasd over de internationale dimensie van de Beweging en over het feit dat armoede overal ter wereld voorkomt, ook op plaatsen waar je het niet zou verwachten. Ik twijfelde geen moment. Ik wilde meedoen!
Bij welke activiteiten was je betrokken als volontair?
Mijn jaar als volontair was heel gevarieerd. Een van de belangrijke acties van de Beweging is de straatbibliotheek. Ons team in Bulgarije heeft een straatbibliotheek in de wijk Zaharna Fabrika in Sofia. Elke zaterdag lezen we daar met vrienden van de Beweging boeken met kinderen en praten we met hun gezinnen. Tijdens de straatbibliotheek zijn er altijd kunst- en sportactiviteiten die we vooraf voorbereiden. Maar omdat we het hele jaar midden in de pandemie zaten, moesten we heel creatief en heel voorzichtig zijn.
Straatbibliotheek in Sofia (Foto’s © Maria Dacheva)
De actie Mobile School Stolipinovo is een kunstatelier geleid door Magdalina Rajeva, die ook architectuurworkshops voor kinderen organiseert. Onze rol is het aangaan van relaties met de gezinnen en het bouwen van bruggen tussen de lokale bevolking en de school.
Vanwege de pandemie startten we met workshops digitale inclusie in het crisiscentrum voor daklozen van Sofia en in een opvangcentrum dat wordt gerund door “Food not Bombs”. Tijdens deze bijeenkomsten praatten we vaak met de bewoners over hun strijd tegen armoede.
Diana tijdens de workshop digitale inclusie, die binnen of buiten doorging, afhankelijk van de coronamaatregelen (Foto’s © Maria Dacheva)
Ik hielp verschillende keren bij de organisatie van het Festival of Shared Talents. Tijdens mijn jaar in Bulgarije hebben we er twee georganiseerd in Stolipinovo en drie in Zaharna Fabrika. Deze evenementen brengen mensen uit alle lagen van de bevolking samen voor een dag vol plezier en creativiteit. Het was een onvergetelijke ervaring!
Festival of Shared Talents in Zaharna Fabrika (Foto’s © Maria Dacheva)
We organiseerden ook vaak bijeenkomsten met vrienden van de Beweging. Zo was er een forumtheater over de vooroordelen waarmee we geconfronteerd worden omdat we betrokken zijn bij mensen die in armoede leven.
Forumtheater over vooroordelen (Foto’s © Maria Dacheva)
Ik kreeg ook de kans om mijn grafische talenten in te zetten. Ik ontwierp kaarten, posters en folders om onze acties onder de aandacht te brengen. Een van mijn favoriete werkstukken is de laatste poster voor het Festival of Shared Talents in Zaharna Fabrika.
Ophangen van de poster die Diana ontwierp voor het Festival of Shared Talents in Zaharna Fabrika (Foto’s © Maria Dacheva)
Mijn laatste opdracht was het organiseren van de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede op 17 oktober. Met medestanders, mensen die in extreme armoede leven en kinderen van de straatbibliotheek zetten we een driedaagse tentoonstelling op, iets wat we ons allemaal zullen herinneren.
Welke dimensies van armoede heb je ontdekt bij ATD Vierde Wereld? Wat heb je geleerd?
Ik heb armoede nooit gezien als enkel een financieel probleem maar de manier waarop ik armoede bij ATD heb leren kennen, heeft mijn visie op de wereld aanzienlijk verbreed. Ik heb opmerkelijke mensen ontmoet die helaas in extreme armoede leven. Soms hadden de mensen die het dichtst bij hen stonden – hun familie, hun werkgever of het systeem – hen in de steek gelaten.
Voor mij was de breuk in het vertrouwen dat zij hadden ervaren schokkend en onverwacht. Het was gewoonweg absurd om deze mensen te zien worstelen om rechten te verkrijgen die de meesten van ons als vanzelfsprekend beschouwen.
Vroeger geloofde ik dat je alleen op jezelf moest vertrouwen, dat het belangrijk was om sterk te zijn, het alleen te redden en nooit je zwakheden te tonen. Later begreep ik hoe schadelijk deze houding is, zowel voor mijzelf als voor mijn naasten.
Deze houding plaatst de ander altijd in een zwakke positie. Het creëert een soort machtsstrijd die relaties tussen mensen vergiftigt. Je soms zwak en kwetsbaar voelen is normaal. En hulp vragen is belangrijk om het evenwicht te bewaren in de wereld die we creëren.
Heb je nog speciale herinneringen waarover je ons wil vertellen?
Een van mijn favoriete momenten was de organisatie van het eerste Festival of Shared Talents in Zaharna Fabrika. Ik werkte een maand als volontair en de tweede golf van de pandemie begon. Omdat er nog veel onduidelijkheid bestond over de organisatie van openbare evenementen, maakte ik me grote zorgen. Maar vanaf het moment dat we aankwamen, schoten de kinderen te hulp en veranderden ze mijn bezorgdheid in inspiratie.
Ik was onder de indruk van hoe een kind van de straatbibliotheek, samen met haar vader en oom, zoveel mogelijk probeerde te helpen. Ze kenden ons niet per se goed. Ze hielpen ons de luidsprekers te plaatsen, het spandoek op te hangen en de elektriciteit aan te sluiten. Ze deden alles wat ze konden – het was buitengewoon!
(Foto © Maria Dacheva)
Hoe zie je je rol als volontair?
Dat is heel complex. In het algemeen is de missie van een volontair om anderen te helpen en te begrijpen wat het is om in extreme armoede te leven. Samen met mensen in armoede willen we bouwen aan een samenleving die niemand achterlaat.
Het is complex vanwege de vele mogelijkheden die op ons pad komen. We moeten flexibel zijn en openstaan voor nieuwe ideeën. Maar tegelijkertijd moeten we met beide benen op de grond blijven staan, zodat we onderscheid kunnen maken tussen wat haalbaar is, of de moeite waard, en wat nog even kan wachten.
Het is belangrijk om te kunnen leiden, maar het is net zo belangrijk om te kunnen volgen. Voor mij is het noodzakelijk om bijzonder waakzaam te zijn zodat we het effect van onze aanwezigheid op de omgeving om ons heen kunnen zien. We kunnen geen snelle, grote resultaten verwachten. In plaats daarvan moeten we geduldig zijn en elke kleine stap voorwaarts waarderen.
Verandert ATD Vierde Wereld het leven van mensen? Wat is er voor jou persoonlijk veranderd?
Een van de vrouwen die we elke week zagen had een heel moeilijk leven. Ze vertelde ons echter dat de Beweging haar inspireert. Als je in een situatie van extreme armoede zit, heb je het gevoel dat je in een vicieuze cirkel zit zonder uitweg. Samenwerken aan een betere wereld voor iedereen voedt de overtuiging dat verandering mogelijk is.
Ik ben onder de indruk van het feit dat er op veel plaatsen in de wereld mensen zijn die hand in hand met de armste mensen zoeken naar manieren om armoede te overwinnen.
Ik denk dat ik na dit jaar een stuk gevoeliger ben geworden voor het lijden van anderen en minder tolerant voor het onrecht dat ik in het leven zie.
ATD Vierde Wereld heeft de manier waarop ik mijn leven wil leiden veranderd – bewust, met liefde en begrip voor de mensen om me heen. Ik begrijp beter het belang van het delen van mijn leven en van het stimuleren van mezelf om elke dag een beetje beter te zijn.
Nu ben je architect. Heb je een andere kijk op architectuur?
Ik had er nog niet eerder over nagedacht. Maar ik begon me vragen te stellen over sociale huisvesting en hoe we bewoners kunnen betrekken bij het ontwerp van gebouwen. Ook kunnen we steden beschouwen als een vorm van onderdak omdat de straten waar we elke dag in lopen in feite een thuis zijn voor velen onder ons. Ik weet zeker dat ik de manier waarop ik naar ruimtes kijk en met mensen communiceer zal gaan veranderen.
Het was een intens jaar voor mij. Naarmate de tijd verstrijkt, zal ik zeker dieper nadenken over alles wat er is gebeurd. Maar één ding is zeker: de gesprekken, tekeningen, spelletjes en zo veel gedeelde momenten zullen voor altijd in mijn geheugen gegrift blijven.
Een vertaling van: